ArtykułyEncyklopedia

Knieć błotna („kaczeniec”) (Caltha palustris)

Knieć błotna („kaczeniec”) (Caltha palustris)

Opis: gatunek rodzimy, zamieszkuje kosmopolitycznie niemal całą strefę umiarkowaną  półkuli północnej (Europa, Azja, Ameryka Północna). W Polsce bardzo pospolity na całym niżu aż po dolne partie gór. Występuje na podmokłych łąkach, bagnach, mokradłach i w pobliżu zbiorników wodnych. Posiada wiele nazw ludowych, m. in.: kaczeniec, kaczyniec, majówki, itp. Jest średniej wielkości byliną tworzącą zwarte kępy do 30-50 cm wysokości wyrastające z grubego, bulwiastego kłącza. Posiada duże, sercowate, ciemnozielone, słabo karbowane, charakterystycznie połyskujące liście osadzone na długich, mięsistych ogonkach. Od marca do maja zakwita pięknymi, złociście żółtymi kwiatami dochodzącymi do 4 cm średnicy zwabiającymi roje owadów. Po przekwitnięciu powstają owoce w formie mieszków.

Warunki uprawy: gatunek nieskomplikowany w uprawie. Można sadzić go na skraju oczka bezpośrednio w wilgotnej glebie, ale lepsze efekty uzyskamy, stosując wkopane w podłoże szerokie pojemniki wypełnione ziemią ogrodową zmieszaną z gliną z niewielkim udziałem torfu (w stosunku 15:4:1). Do tak sporządzonej mieszanki można dodać również odrobinę kompostu, a nawet obornika (należy tylko uważać, aby nie trafiał on do wody, co mogłoby spowodować niepotrzebną eutrofizację stawu i – w konsekwencji – problemy z glonami i przejrzystością wody). Knieć jest najbardziej dekoracyjna wczesną wiosną, gdy cała pokrywa się kwiatami. Po zakończeniu kwitnienia jej liście nadal stanowią ozdobę brzegu oczka. Niestety, dość często padają one ofiarą chorób grzybiczych (mączniaki, rdze). Do ich zwalczania można stosować opryski z bezpiecznych dla mieszkańców oczka preparatów biologicznych takich jak np. Biosept. W razie potrzeby można również ściąć latem wszystkie liście – na ich miejscu bardzo szybko pojawią się nowe. Sezonowe zabiegi pielęgnacyjne polegają na rozsadzaniu co kilka lat zbyt rozrośniętych kęp (rozrastają się one stosunkowo wolno, nie grozi nam więc niekontrolowana ekspansja knieci) oraz – ewentualnie – usuwaniu przekwitniętych kwiatów (jeśli nie chcemy, aby roślina samoczynnie się rozsiewała). Knieć jest wyjątkowo mrozoodporna – zimuje w postaci kłącza, z którego wiosną bardzo szybko wyrastają nowe liście. W hodowli uzyskano wiele odmian tej rośliny różniących się od formy wyjściowej wielkością, kształtem i barwą kwiatów. Wiele z nich kwitnie dwukrotnie w ciągu roku – drugi raz późnym latem. Do najczęściej spotykanych w handlu odmian należą „Multiplex”, „Flore Pleno” oraz „Alba”.

Rozmnażanie: bardzo łatwe sposobem wegetatywnym poprzez podział kępy, oddzielanie sadzonek obficie tworzących się wokół rośliny matecznej lub nawet ukorzenianie rozrośniętego pędu kwiatowego. W przypadku standardowych odmian możliwe jest również rozmnażanie generatywne za pomocą nasion (niektóre sztucznie uzyskane odmiany są bezpłodne i nie tworzą nasion).

Wykorzystanie: roślina błotna, niezmiernie popularna wśród miłośników stawów ogrodowych. Ze względu na piękne, złociście żółte kwiaty jest niebywale dekoracyjna i stanowi ozdobę każdego oczka wodnego. Nadaje się do stawów o dowolnym rozmiarach. Ponieważ rośnie stosunkowo wolno nie jest szczególnie ekspansywna i łatwo utrzymać ją w ryzach. Jako ciekawostkę warto dodać, że knieć jest rośliną trującą. Zawiera protoanemoninę, która działa drażniąco na skórę i błony śluzowe – może spowodować wysypkę oraz podrażnienie oczu. Nie jest zjadana przez bydło, choć dostawszy się w niewielkich ilościach do paszy nie jest dla niego trująca, ale działa mlekopędnie. Po wysuszeniu jako przypadkowy komponent siana jest nietoksyczna. Knieć błotna jest też wykorzystywana w agrotechnice jako gatunek wskaźnikowy. (js)

Pokaż więcej

Powiązane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Sprawdź również
Close
Back to top button