Rośliny z rodzaju Vallisneria – nurzańce

Fragment artykułu: Witold Perkowski: Nurzaniec śrubowy i jego „kuzyni”. Opublikowano drukiem w Magazynie Akwarium nr 9-10/2009 (87).

Kiedy przed prawie ćwierćwieczem dostałem od rodziców swoje pierwsze akwarium.
Moim największym problemem był brak ładnych, zdrowych i łatwych w utrzymaniu roślin – wszystkie szybko marniały (dzisiaj wiem, że nie miały odpowiedniego oświetlenia, a i częste wymiany wody i podłoża zapewne nie bardzo im służyły). Aż wreszcie pewnego dnia kupiłem coś nowego. Wyglądało to zupełnie jak kępka trawy, z której wyrastały białe korzonki. Nieco zniechęcony wcześniejszymi niepowodzeniami posadziłem nowy nabytek w akwarium z głębokim przekonaniem, że zmarnieje tak jak jego poprzednicy. A jednak stało się inaczej – roślina „ani myślała” ginąć, wręcz przeciwnie, w ciągu kilku dni zaczęła się rozrastać, a po dwóch tygodniach pojawiły się pierwsze młode okazy. Trzy miesiące później cały zbiornik był nimi gęsto zarośnięty. Tak to, dzięki poczciwemu nurzańcowi śrubowemu (bo o nim oczywiście mowa) spełniło się moje marzenie o pięknym, zielonym akwarium. Dlatego dzisiaj, po wielu latach, chciałbym mu się „zrewanżować” i opowiedzieć więcej o tej chyba trochę niedocenianej roślinie oraz gatunkach pokrewnych.
Nurzaniec śrubowy (Vallisneria spiralis)
Gatunek ten dzieli się na dwie odmiany. Pierwsza z nich – nurzaniec śrubowy krótkoliściowy (V. spiralis var. spiralis) – pochodzi z wód południowej Europy oraz południowo-zachodniej Azji. Zamieszkuje rozlewiska, mokradła i wody wolno płynące, porastając ich dno nawet do głębokości 3 m. W korzystnych warunkach tworzy zwarte, podwodne zarośla. Roślina ta posiada przykorzeniowe liście wyrastające z krótkiego kłącza skupione w zwartą rozetę. Są one wstęgowate, giętkie o długości do 1 m i szerokości do 10 mm proste lub lekko spiralnie skręcone wokół własnej osi. Każdy z nich opatrzony jest 3-5 nerwami podłużnymi i bardzo dużą ilością nerwów poprzecznych. Ubarwienie liści w dużej mierze zależy od oświetlenia, najczęściej jest żywozielone, ale na bardzo dobrze oświetlonych stanowiskach może stać się brązowawe, a nawet lekko czerwonawe. Roślina ukorzenia się w podłożu za pomocą cienkich, licznych korzeni wiązkowych. W sprzyjających warunkach błyskawicznie rozmnaża się, wytwarzając częściowo zagłębione w podłożu rozłogi, na których szeregowo pojawiają się rośliny potomne.