Variabilichromis moorii

Variabilichromis moorii (Boulenger, 1898)

Fragment artykułu: Lechosław Łątka: Variabilichromis moorii (Boulenger, 1898) – zapomniany przedstawiciel plemienia Lamprologini z jeziora Tanganika. Opublikowano drukiem w Magazynie Akwarium nr 2/2019 (174).

Przedstawiciele plemienia Lamprologini (Poll, 1986) należą do najliczniejszych i najbardziej znanych gatunków z jeziora Tanganika hodowanych w akwariach. Obejmuje ono ponad dziewięćdziesiąt taksonów należących do ośmiu rodzajów: Altolamprologus (2 gatunki), Chalinochromis (4 gatunki), Julidochromis (6 gatunków), Lamprologus (17 gatunków), Lepidiolamprologus (13 gatunków), Neolamprologus (47 gatunków), Telmatochromis (6 gatunków), Variabilichromis (1 gatunek). Ogółem stanowi to 40 procent wszystkich gatunków w jeziorze, a część jeszcze czeka na opis naukowy lub odkrycie.

Większość tych gatunków to endemity zamieszkujące jezioro Tanganika i stanowi największą grupę pod względem liczby taksonów. Tylko nieliczne gatunki zamieszkują rzeki w pobliżu jeziora (np. środowiskiem naturalnym Neolamprologus devosi jest rzeka Malagarasi w Tanzanii, a osiem gatunków z rodzaju Lamprologus zamieszkuje rzekę Kongo). W jeziorze Tanganika gatunki z plemienia Lamprologini zajmują wszystkie strefy jeziora, ale najliczniej występują w strefie przybrzeżnej. W litoralu żwirowatym można spotkać przedstawicieli rodzajów: Altolamprologus, Neolamprologus, Julidochromis. W litoralu skalnym występują dodatkowo przedstawiciele rodzaju Telmatochromis. Pod względem wielkości i ekologii niektóre gatunki są dużymi drapieżnikami (np. Lepidiolamprologus kendalli, Lepidiolamprologus lemairii, Lepidiolamprologus profundicola), kilka taksonów stanowią średniej wielkości gatunki preferujące dietę złożoną głównie z bezkręgowców, a dość liczną grupę – małe pielęgnice zamieszkujące dno jeziora wśród pustych muszli ślimaków Neothauma tanganyicense (np. Lamprologus ocellatus, Neolamprologus brevis, Neolamprologus multifasciatus). Większość Lamproligini żyje w naturalnie dobranych parach, ale niektóre gatunki mogą żyć w małych koloniach stworzonych z haremów (np. Neolamprologus multifasciatus, Neolamprologus similis). Bardzo ciekawe zachowania dotyczące doboru par i później opieki nad potomstwem obserwujemy u Neolamprologus brichardi lub Neolamprologus pulcher. Wyjątkowość tych gatunków polega na tym, że kolejne pokolenia narybku tworzą z rozmnażającą się parą „rodzinę”, gdzie starsze pokolenie ryb opiekuje się młodszym narybkiem. Wszyscy przedstawiciele Lamprologini są rybami litofilnymi, tzn. składającymi ikrę na twardym podłożu. Są to przeważnie szczeliny skalne, jaskinie lub puste muszle ślimaków. Pod względem preferencji pokarmowych są to głównie gatunki przyjmujące pokarm zwierzęcy (bezkręgowce, zooplankoton unoszący się w toni wodnej, małe ryby). Tylko nieliczne gatunki (np. Telmatochromis vittatus, Telmatochromis brachygnathus sp.n.) swoją dietę zwierzęcą uzupełniają glonami.