Zbrojnik Pseudorinelepis genibarbis

Fragment artykułu: Paweł Zarzyński: Pseudorinelepis genibarbis, czyli zbrojnik zwany „szyszką”. Opublikowano drukiem w Magazynie Akwarium nr 3/2012 (116).

Ryba, o której chciałbym dzisiaj opowiedzieć, należy do jednej z najliczniejszych rodzin zaliczanych do tej grupy zwierząt – zbrojnikowatych (Loricariidae). Na stronie internetowej www.planetcatfish.com redagowanej przez pasjonatów sumów w momencie gdy pisałem ten tekst figurowały już 1134 „gatunki” zbrojników. Dlaczego „gatunki”? Ponieważ niemal połowa z nich (a dokładnie – jeśli dobrze policzyłem – 511 czyli prawie 45%) nie została jeszcze naukowo opisana i figuruje we wspomnianym spisie zaklasyfikowana tylko do rodzaju (np. Ancistrus sp.) lub jako „podobne do” jakiegoś innego gatunku (np. Chaetostoma cf. fisheri). To i tak olbrzymi postęp, bo jeszcze niedawno odsetek opisanych zbrojników pozostawał nie większy niż 25%. Na szczęście naukowcy nie próżnują i możemy mieć nadzieję, że za parę lat uda się wreszcie uporządkować systematykę tej ogromnej i fascynującej tak wielu akwarystów rodziny. Z drugiej strony wciąż są odkrywane kolejne zbrojniki, więc specjalistom-systematykom pracy na pewno nie zabraknie… (A pomyśleć, że jeszcze 30 lat temu w handlu był u nas powszechnie dostępny wyłącznie jeden gatunek z tej rodziny, nadal zresztą najpopularniejszy – poczciwy „glonojad”, czyli zbrojnik niebieski).
Powróćmy jednak do bohatera naszej opowieści – on akurat może poszczycić się posiadaniem naukowej nazwy i to już od ponad 170 lat. Został opisany przez Valenciennesa w 1840 r. jako Pseudorinelepis genibarbis. Później zresztą był opisywany jeszcze wielokrotnie, stąd liczne synonimy, takie jak Monistiancistrus carachama, Plecostomus pellegrini, Pseudorinelepis agassizii, Pseudorinelepis carachama, Pseudorinelepis pellegrini, Rhinelepis agassizii, Rinelepis genibarbis. Ryba ta jest jedynym przedstawicielem swojego rodzaju (co samo w sobie podkreśla już jej unikatowość) – pod względem systematycznym w ramach rodziny zbrojnikowatych zaklasyfikowano ją wraz z dwoma innymi rodzajami (Pogonopoma i Rhinelepis) do plemienia Rhinelepini w podrodzinie Hypostominae.