Artykuły

Wielkopłetw wspaniały (Macropodus opercularis) – stary, ale jary

Ryby Azji

Hubert Zientek: Wielkopłetw wspaniały (Macropodus opercularis) – stary, ale jary

Ten zasłużony weteran akwarystyki znany jest w naszym pięknym hobby już od ponad 150 lat. Po raz pierwszy ryby te sprowadzono do Europy (Paryż) w 1869 roku, gdzie zostały rozmnożone przez francuskiego ichtiologa Pierre’a Carbonniera (1828–1883). Miał on ponoć do dyspozycji 17 osobników – 12 samców i 5 samic. Na ziemiach polskich zaś wielkopłetwy pojawiły się w latach 70. XIX wieku. Od końca lat 80. ubiegłego stulecia nastąpił mniejszy lub większy zmierzch popularności gatunku, niemniej nigdy nie został on zapomniany ani też nie zniknął na dobre z akwariów polskich hobbystów. O jego zaletach i wadach, ciekawym behawiorze, zasadach chowu i rozmnażania traktuje niniejszy artykuł.

Wielkopłetw wspaniały należy do rodziny guramiowatych (Osphronemidae) i dawniej zwany był makropodem lub, rzadziej, rybą rajską. Jego nazwa zaś w języku angielskim brzmi: Paradise fish. Pierwotną ojczyzną występowania są w naturze wody Azji Wschodniej (Chiny) i Południowo-Wschodniej (Wietnam) – od zlewisk dużych rzek i starorzeczy po kanały, pola ryżowe, rowy melioracyjne, sadzawki, rozlewiska i bagna. Są to siedliska wodne zwykle ubogie w tlen, ciepłe, niezbyt głębokie, często zamulone lub wręcz błotniste, mętne i bogate w materię organiczną zalegającą na dnie. W wyniku działalności człowieka wielkopłetwy rozprzestrzeniły się także na inne, czasami odległe tereny (np. Madagaskar, USA). Oczywiście, aby móc żyć w opisanych powyżej niekorzystnych warunkach środowiskowych, gatunek ten, jak i inni przedstawiciele błędnikowców (Anabantoidei), został wyposażony przez naturę w dodatkowy, parzysty narząd oddechowy zwany błędnikim (narządem błędnikowym) lub labiryntem. Jest on zlokalizowany w górnej części komory skrzelowej (wypełnia sporą jej część, stąd same skrzela u przedstawicieli wspomnianego podrzędu są dość mocno ograniczone pod względem wielkości, a tym samym mają niewielką zdolność do wymiany gazowej). Narząd błędnikowy ma postać spirali z dwoma podobnymi do liści strukturami. Znajdują się w nich bardzo liczne blaszki (płytki) kostne, ułożone koncentrycznie i pofałdowane, tworzące iście osobliwy… labirynt. Są one połączone z pierwszym łukiem skrzelowym i pokryte niezwykle bogato unaczynionym, śluzowatym nabłonkiem. Błędnik bierze także udział w zmyśle słuchu (powietrze jest lepszym przewodnikiem dźwięków niż woda), a także podczas budowy przez samca pienistego gniazda chroniącego ikrę.

Pokaż więcej

Powiązane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button