ArtykułyEncyklopedia

Onowodek madagaskarski (Aponogeton madagascariensis)

Encyklopedia akwarystyczna

Onowodek madagaskarski (Aponogeton madagascariensis). Opublikowano drukiem w Magazynie Akwarium nr 12/2011 (113).

Pochodzenie: głównie Madagaskar. Roślina występuje w zachodniej, centralnej i wschodniej części wyspy dochodząc do wysokości 1800 m n.p.m. Spotyka się ją również na Mauritiusie i Dużych Komorach. Porasta najchętniej dna wartko płynących przez cieniste lasy i zarośla rzek oraz strumieni niosących chłodną wodę, w której znajduje się mnóstwo gnijących liści, kory i drewna oraz bardzo mało związków mineralnych.

Opis: roślina wytwarza mocne, grube kłącze  o długości do 10 cm płożące się po podłożu. U wyrośniętych okazów rozgałęzia się ono widełkowato. Wyrastają z niego osadzone na dość długich ogonkach rozetkowato ułożone liście osiągające do 40 (60) cm wysokości (w akwarium przeważnie pozostają znacznie mniejsze). Blaszki liściowe są owalne do eliptycznych, dość tępo zakończone. Ich szerokość bywa zmienna – maksymalnie dochodzi do 8-10 cm. Akwaryści wyróżniają dwie odmiany: wąsko- i szerokolistną (ta pierwsza uchodzi za znacznie odporniejszą i łatwiejszą w uprawie). Liście te mają zwyczaj składać się na noc i otwierać wraz z nadejściem dnia. Zbudowane są one jedynie z wiązek przewodzących (zwanych potocznie „nerwami”), tworzących gęstą, misterną siatkę przypominającą koronkę. Przestrzenie między nimi pozostają puste, nadając liściom wybitnie dekoracyjny kształt. Przystosowanie to umożliwia roślinie egzystencję nawet w wartko płynących strumieniach bez narażania na uszkodzenia blaszki liściowej. Barwa liści bywa zmienna od czerwonawej poprzez brązową, po intensywnie zieloną. W korzystnych warunkach roślina regularnie zakwita, wytwarzając białe lub żółtawe kwiaty skupione w dwudzielnych kwiatostanach w formie kłosa, o grubości do 1 cm i długości 9-12, a niekiedy nawet 20 cm. Kwiatostany są obupłciowe, tj, zawierają zarówno pręciki, jak i słupki. Po zapyleniu zmieniają kolor na różowy lub purpurowy.

Warunki uprawy: najlepiej rośnie w akwarium z bardzo niewielką ilością ryb, a nawet ich pozbawionym. Oświetlenie powinno być słabe do umiarkowanego (nie znosi zbyt silnego światła – z reguły szybko pokrywa się wtedy glonami i ginie). Należy zapewnić bardzo wydajną filtrację, połączoną z wyraźnym ruchem wody. Wylot filtra powinien być ustawiony tak, aby liście onowodka znajdowały się w stałym, jednak nie nazbyt gwałtownym ruchu i powoli falowały. Wymagana jest żyzna i gruba warstwa podłoża. Woda powinna mieć temperaturę 20-22°C, być bardzo miękka (4-5°dGH) i lekko kwaśna (pH 5,8-6,5 – nigdy powyżej 7, bowiem w wodzie zasadowej roślina ginie). Bardzo ważne jak utrzymanie wody w krystalicznej czystości – w tzw. „starej” wodzie roślina przestaje bowiem rosnąć i bardzo szybko zamiera. Onowodek ten wymaga delikatnego, ale systematycznego nawożenia dobrej jakości płynnymi nawozami. Ponadto w okresie zimowym zaleca się stopniowe obniżenie temperatury w akwarium do 15°C na co najmniej 3 miesiące. Nie jest to warunek obowiązkowy, ale pozbawiona okresu chłodu roślina dość często zaczyna tracić później liście.

Rozmnażanie: wysoce problematyczne. Teoretycznie możliwe poprzez podział dobrze rozrośniętego, rozgałęzionego kłącza. Czasem na kłączu samorzutnie pojawiają się młode osobniki wyrastające u nasady okazu macierzystego. W praktyce zdarza się to jednak niezwykle rzadko. Można również odcinać fragmenty rozgałęziającego się kłącza posiadające widoczne, wypukłe stożki wzrostu i sadzić je w żyznym podłożu (zaleca się zabezpieczanie miejsc cięcia poprzez smarowanie pyłem z węgla aktywowanego). Metody wegetatywne są jednak mało wydajne. Jedynym racjonalnym i efektywnym sposobem rozmnażania onowodka madagaskarskiego pozostaje wysiew tworzących się w kłosach kwiatostanów nasion. Najczęściej należy dokonać uprzednio ich sztucznego zapylenia, przenosząc za pomocą miękkiego pędzelka pyłek z pręcików na znamiona słupków (zalecane jest przy tym zapylanie krzyżowe, tzn. pyłek powinien pochodzić z innej rośliny, choć nie jest to warunek konieczny). Z dużego kwiatostanu można uzyskać do 200 nasion. Ich kiełkowanie w domowych warunkach bywa dość problematyczne. Najlepiej wysiewać je do płytkich (ok. 10 cm wysokości) zbiorników do podłoża stanowiącego mieszaninę nie płukanego piasku i gliny, wypełnionych wodą o podanych wyżej parametrach i umiarkowanie oświetlonych. Teoretycznie powinny kiełkować po ok. 10 dniach, zaś po kilku następnych wykształcać liście i korzenie.

Wykorzystanie: wyjątkowo oryginalna i dekoracyjna roślina przeznaczona do sadzenia w środkowej części dużych akwariów, gdzie nieodparcie przyciąga wzrok obserwatorów swoim niecodziennym wyglądem. (js)

     Zamawiam prenumeratę           Zamawiam ten numer     
Pokaż więcej

Powiązane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Sprawdź również
Close
Back to top button