Aksolotl – rozród w domowym akwarium

Fragment artykułu: Hubert Zientek: Aksolotl – rozród w domowym akwarium. Opublikowano drukiem w Magazynie Akwarium nr 6/2014 (140).

Aksolotle należą do płazów ogoniastych i rodziny Ambystomatidae. Są stadium larwalnym salamandry Ambystoma mexicanum. W warunkach wiwaryjnych, dysponując wyrośniętymi osobnikami o znanej płci, można dość łatwo je rozmnożyć, jednak odchowanie larw nie zawsze się udaje. O tym, jak odnieść sukces hodowlany, traktuje niniejszy artykuł.
W warunkach naturalnych populacja aksolotli znajduje się na granicy wymarcia. Można je spotkać jeszcze tylko w Jeziorze Xochimilco, które leży na południe od miasta Mexico City w Meksyku. Są to zwierzęta mięsożerne i bardzo żarłoczne. Dorastają do 25–30 cm, choć znane są osobniki mierzące ponad 40 cm i ważące 300 g. Pełne wyrośnięcie uzyskują w wieku 18–24 miesięcy. Są długowieczne – żyją kilkanaście lat, ale znane są przypadki dożywania przez nie nawet 25 lat. Znanych jest kilka odmian barwnych, z których najpopularniejsze to: albinotyczna (biały z różowymi oczami), leucystyczna (biały z czarnymi oczami), złota, aksantyczna (brak żółtego barwnika), melanistyczna (czarny lub prawie czarny) oraz pstrokata (tzw. arlekin).
Osobliwe płazy
Jako zwierzęta zmiennocieplne aksolotle są wprost niezwykłe. Uzyskują bowiem dojrzałość płciową w stadium larwalnym (zwykle między 7 a 12 miesiącem życia, przy długości 18–20 cm) i tym samym zdolne są do rozrodu. Zjawisko to nosi nazwę neotenii. U jego podstaw leży brak reakcji komórek organizmu larwy na hormony wydzielane przez tarczycę (głównie tyroksynę odpowiedzialną za metabolizm, wzrost i rozwój), które normalnie inicjują przeobrażenie w postać lądową płaza – salamandrę. W warunkach wiwaryjnych przez całe życie aksolotle zachowują cechy morfologiczne charakterystyczne dla larwy: parzyste, trójczłonowe, pierzaste skrzela zewnętrzne, płetwiasty ogon, brak powiek itp.