Cykl azotowy i denitrator

Fragment artykułu: Paweł Zarzyński: Cykl azotowy – co to takiego? Denitrator, czyli jak usunąć azotany z akwarium. Opublikowano drukiem w Magazynie Akwarium nry 1/2008 (68) oraz 9/2008 (75).

Cykl azotowy, jak sama nazwa wskazuje, związany jest z obiegiem azotu w akwarium. Pierwiastek ten o symbolu chemicznym N obok węgla i tlenu jest jednym z trzech podstawowych pierwiastków budulcowych obecnych w każdej żywej komórce. Wchodzi w skład białek, kwasów nukleinowych oraz wielu innych substancji koniecznych w jej procesach życiowych. Tak więc w akwarium skupiskami azotu są wszelkie żywe istoty, poza tym regularnie wprowadzamy go tam sami, karmiąc naszych podopiecznych pokarmami zawierającymi białka.
Czy ryby siusiają?
Azot związany w komórkach ryb i innych istot żywych nie przenika bezpośrednio do wody, nie stanowi więc kłopotu z punktu widzenia akwarysty. Problem jednak w tym, że zamieszkujące nasz zbiornik zwierzęta wydalają różnego rodzaju substancje przemiany materii, czyli, antropomorfizując nieco, po prostu… siusiają. Za swoją potrzebą nie biegają jednak tak jak my za przysłowiową stodołę, ale załatwiają ją bezpośrednio „na miejscu”. A, jak powszechnie wiadomo, woda jest znacznie lepszym rozpuszczalnikiem niż powietrze i większość dostarczonych do niej produktów, w tym wydaliny ryb, doskonale się w niej rozpuszczają. Do tego dochodzą rozkładające się resztki pokarmu leżące na dnie, fragmenty martwych liści roślin oraz, ewentualnie, martwe ryby i inne zamieszkujące zbiornik stworzenia (również niewidoczne gołym okiem obumierające mikroorganizmy). I tu zaczyna się problem akwarysty, bowiem, chcąc nie chcąc, kumulujące się w niej substancje zawierające azot, a więc wydaliny ryb, oraz martwa materia organiczna, są silnie toksyczne i, teoretycznie, łatwo mogłyby stać się przyczyną śmierci mieszkańców naszego zbiornika.