Ichtioftirioza – kulorzęsek – ospa rybia

Kulorzęsek – ospa rybia

Fragment artykułu: Hubert Zientek: Kulorzęsek – pasożyt doskonały. Opublikowano drukiem w Magazynie Akwarium nr 3/2008 (70).

Chyba żadna inna choroba nie przysparza akwarystom tylu kłopotów i zmartwień, co właśnie inwazja orzęsionego pierwotniaka, jakim jest kulorzęsek (Ichthyophthirius multifiliis). Charakterystyczne objawy ichtioftiriozy, zwanej potocznie „rybią ospą” pojawiają się w przypadku gwałtownego pogorszenia warunków środowiskowych i osłabienia organizmu ryby. Leczenie jest często trudne z uwagi na wysoką zaraźliwość i mnogość szczepów pasożyta, które ostatnimi czasy zostały „zaimportowane” do polskich akwariów wraz z rybami pochodzącymi z najdalszych zakątków świata.
Strategia pasożyta
Chorobę powoduje pierwotniak – orzęsek (Ichthyophthirius multifiliis), nazywany z kolei kulorzęskiem. W zależności od warunków środowiskowych pasożyt osiąga wielkość 0,25-1 mm, ma kulisty kształt i ciało gęsto pokryte rzęskami. Stadium inwazyjnym jest zaś wolno pływająca pływka (teront), która osiąga długość około 0,02 mm. Pływka przebywa w środowisku wodnym, ale nie pobiera pokarmu, gdyż nie posiada wodniczki pokarmowej. W warunkach sprzyjających teront napotyka rybę i osadza się najczęściej na jej skórze i płetwach. Niekiedy atakuje też wnętrze jamy gębowej, torebkę rogówki oraz skrzela. W każdym wypadku przenika ona pod naskórek lub nabłonek, gdzie następuje jej dalszy wzrost. W tym stadium pasożyt jest niewrażliwy na leki! Odżywia się komórkami i sokami tkankowymi gospodarza. Tempo jego wzrostu i cykl rozwojowy zależą ściśle od temperatury wody, co obrazuje tabela I.