Muszlowce „ocellatus”: Lamprologus meleagris, Lamprologus ocellatus, Lamprologus speciosus

Fragment artykułu: Hubert Zientek, Lechosław Łątka: Muszlowce „ocellatus”, czyli wielka trójka agresorów. Opublikowano drukiem w Magazynie Akwarium nr 1/2024 (203).

Tytułowa grupa „ocellatus” obejmuje cztery obligatoryjne gatunki muszlowców: Lamprologus meleagris (tzw. Pearly Ocellatus; Büscher, 1991), Lamprologus ocellatus (Steindachner, 1909), Lamprologus speciosus (tzw. Black Ocellatus; Büscher, 1991) i Lamprologus stappersi (Pellegrin, 1927), ale w niniejszym artykule zajmiemy się trzema pierwszymi taksonami. Wszystkie są endemitami pochodzącymi z jeziora Tanganika i należącymi do rodziny pielęgnicowatych (Cichlidae). Mają podobne zachowania i wymagania środowiskowe oraz niektóre elementy ubarwienia ciała, ponadto ich rozród odbywa się według tego samego schematu. Wszystkie są też wysoce agresywne i terytorialne (obie płcie). Oto garść naszych porad, jak prawidłowo pielęgnować i rozmnażać w akwarium te piękne, nietuzinkowe ryby.

Występowanie w naturze
W środowisku naturalnym omawiane taksony preferują strefy przejściowe jeziora – od biotopu kamienistego do piaszczystego. Występuje tu wiele małych kamieni zmieszanych z piaskiem oraz luźno porozrzucane, ewentualnie zgrupowane w pojedyncze skupiska puste muszle ślimaka z rodzaju Neuthauma (szczególnie na tzw. piaszczystych polanach).
W grupie „ocellatus” największy obszar zajmuje Lamprologus ocellatus. Występuje na wschodnim brzegu jeziora – na południe od Kigoma do Katete (w kierunku południowej części jeziora Tanganika). Na obszarze zajmowanym przez ten gatunek liczba muszli ślimaków jest niewielka i waha się od 1 do 4–5 na metr kwadratowy. Ryby występują głównie w płytszych partiach wody (do 5 metrów), gdzie każdy dorosły osobnik ma swoją własną muszlę. Podłoże jest tu stosunkowo luźne, co ma swoje zalety: przede wszystkim ułatwia to muszlowcom szybkie zasypanie muszli przez dominujące samce na ich terytoriach, ponadto osobniki będące w niebezpieczeństwie a niemające dostępu do muszli mogą ratować się przez bardzo szybkie zakopanie się w dnie; gdy tylko zagrożenie minie, ryby ponownie wydostają się na powierzchnię piasku. Podobne zachowania obserwowane są również w akwarium.
Obszar występowania Lamprologus speciosus to zachodni brzeg jeziora – od Myunga na północy do Bwasa. Na niektórych obszarach żyje on razem z Lamprologus stappersi, który preferuje jednak płytsze wody (do 5 metrów).