Phallichthys tico

Fragment artykułu: Hubert Zientek: Phallichthys tico – „karłowata wesoła wdówka”. Opublikowano drukiem w Magazynie Akwarium nr 2/2025 (210).

Ta piękna, niewielka i nietuzinkowa jajożyworódka jest ostatnio coraz częściej spotykana w akwariach polskich hobbystów. Należy oczywiście do rodziny piękniczkowatych (Poeciliidae), a jej nazwa w języku angielskim brzmi: Blackspotted toothcarp, Dwarf merry widow. Raczej nie znajdziemy jej w ofertach sklepów zoologicznych w Polsce, nawet tych topowych. Na szczęście liczni miłośnicy ryb jajożyworodnych nierzadko utrzymują ten gatunek w swoich hodowlach i okazjonalnie dzielą się nadwyżkami z innymi. Swoje „tico” kupiłem właśnie od jednego z nich. O tym, jak prawidłowo je pielęgnować i rozmnażać, traktuje niniejszy artykuł.

Nazwa rodzaju Phallichthys nawiązuje do organu kopulacyjnego – fallusa (phallus), czyli prącia lub penisa – i została nadana przez amerykańskiego ichtiologa Carla L. Hubbsa (1894 – 1979). Podkreśla ona długie gonopodium występujące u samców wspomnianego rodzaju. Narząd ten zaczyna się bowiem na wysokości przed pierwszym promieniem płetwy grzbietowej i kończy tuż przed nasadą płetwy ogonowej. Większości miłośnikom ryb jajożyworodnych w Polsce znany jest przede wszystkim takson Phallichthys amates, czyli wesoła wdówka (o której piszę co nieco na końcu artykułu). Phallichthys tico zaś to gatunek zdecydowanie rzadziej utrzymywany w akwariach. Ryba ma bardziej wydłużone ciało w porównaniu z innymi wdówkami i dorasta do mniejszych rozmiarów – samica do 4 cm, podczas gdy samiec osiąga co najwyżej połowę tego. Jej ojczyzną są silnie zarośnięte i płytkie wody o mulistym dnie oraz cieki o leniwym nurcie (a także towarzyszące im rozlewiska, starorzecza i bagniska) w Kostaryce: głównie dorzecza Rio San Juan (rzeka stanowi naturalną granicę z Nikaraguą, stąd siłą rzeczy ryby tego gatunku odnajdywane są także i w tym kraju), Rio Puerto Viejo, Rio Sarapiqui, Rio San Luis.