Benitochromis ufermanni

Fragment artykułu: M.C.W. Keijman, tłum. Paweł Czapczyk: Benitochromis ufermanni – ryba w strefie wojennej. Opublikowano drukiem w Magazynie Akwarium nr 1/2025 (209).

Sformułowanie w tytule artykułu: „ryba w strefie wojennej” może sugerować chęć przedstawienia omawianego gatunku w negatywnym świetle. Nie to jednak miałem na myśli. To określenie odzwierciedla niestety rzeczywistość, która dotyczy tej pięknie ubarwionej pielęgnicy z Kamerunu. O co chodzi?

Otóż od 2017 roku bojownicy Ambazonii [samozwańczej republiki, nieuznawanej przez społeczność międzynarodową – przyp. Tłum.] prowadzą konflikt zbrojny z armią Kamerunu, konflikt znany pod nazwą Anglophone Crisis. Rebelianci ustanowili rząd na uchodźstwie i przejęli część terytorium państwa. Z powodu tego konfliktu zbrojnego niemożliwe stało się pozyskiwanie ryb z obszarów kontrolowanych przez Ambazonię (jak sami siebie nazywają) przez lokalnych rybaków i eksporterów. Sytuacja ta dotyczy również Benitochromis ufermanni. Od 2017 roku żadne okazy tego gatunku nie pojawiły się zatem na rynku akwarystycznym. Zbiegiem okoliczności odwiedziłem ten region w 2017 roku, tuż przed wybuchem kryzysu, i miałem okazję poznać tamtejsze naturalne siedliska i wody, które zasiedla między innymi Benitochromis ufermanni.

Południowozachodni region Kamerunu
W lutym 2017 roku wraz z grupą entuzjastów ryb pielęgnicowatych wyruszyłem na WAC Collecting Tour do najbardziej na południowy zachód położonej części Kamerunu. Obszar występowania tego gatunku graniczy z Parkiem Narodowym Korup, który z kolei graniczy z sąsiednią Nigerią. Pierwsze okazy tego gatunku odkryto w pobliżu wioski Mundemba w dopływie rzeki Ndian. Rzeka Ndian, w której ten gatunek występuje endemicznie, jest największą rzeką w tym regionie i tworzy niezależny system rzeczny z wieloma dopływami.
Po około trzech godzinach jazdy – przez Kumbę i Ekondo Titi – dotarliśmy do rzeki Idu, którą przedtem odwiedziłem już w 2013 roku wraz z Uwe Wernerem. Ta rzeka, stanowiąca również fragment dorzecza rzeki Ndian (patrz mapa), miała ichtiofaunę typową także dla innych dopływów (i w niej spotkać było można Benitochromis ufermanni).