Terrarium

Zbiór artykułów Pawła Czapczyka z cyklu Terrarium. Opublikowano drukiem w numerach Magazynu Akwarium od 2/2022 (195) do 4/2024 (206).

Jeżeli decydujemy się na hodowlę wybranych gatunków zwierząt egzotycznych, choćby całych grup i rodzajów bezkręgowców czy płazów i gadów o typowo nocnym i skrytym trybie życia, to sztuczne doświetlanie domowego terrarium, pod warunkiem że stoi ono w widnym miejscu, nie wydaje się absolutnie konieczne. Jednak musimy pamiętać, że zdecydowana większość zwierząt i roślin wymaga specjalnego źródła sztucznego światła, które zapewni udział promieniowania ultrafioletowego przez 10–12 godzin dziennie. Sporo przedstawicieli flory i fauny potrzebuje też wyraźnego oświetleniowego cyklu dobowego, to znaczy naprzemiennego i odczuwalnego następstwa dnia i nocy.

Klasyczne lampy grzewcze umożliwiają zarówno dogrzewanie, jak i doświetlanie terrarium. Są mało ekonomiczne pod względem zużycia energii elektrycznej, ale tanie w zakupie i dlatego chętnie sięgają po nie początkujący terraryści. Co więcej, wydają się w zupełności wystarczające w przypadku chowu zwierząt o mniejszym zapotrzebowaniu na światło (wiele gatunków bezkręgowców i płazów).

Żarówki wielofunkcyjne
Jednak klasyczne lampy grzewcze w terrarystyce coraz częściej ustępują miejsca lampom, które można określić jako „3 w 1”. Są to wyraźnie droższe, lecz wyspecjalizowane żarówki o szerokim spektrum działania. Noszą różne nazwy, zależnie od producenta, np. Sun Glo, Repti Sun, Solar Glo, Ultra Vitalux, Powersun Solar Glo, Sunlux UV i tak dalej. Oprócz wzmożonego ciepła (zwłaszcza w przypadku żarówek o dużej mocy – na przykład od 100 do 300 W) emitują one promienie UVA, które sprzyjają fotosyntezie roślin i witalności zwierząt – poprawiają im apetyt i korzystnie wpływają na ich funkcje rozrodcze. Pod ich wpływem jaszczurki, żółwie oraz węże chętniej i częściej przystępują do godów. Na tym jednak dobroczynne działanie promieni UVA się nie kończy. Dowiedziono przykładowo, że pozytywnie wpływają one również na procesy regeneracji skóry u gadów oraz na ich regularne linienie.
Nie można zapomnieć, że żarówki wielofunkcyjne generują także promienie UVB, umożliwiające syntetyzowanie witaminy D3. Witamina ta odpowiada za przyswajanie przez organizm zwierzęcy wapnia, który jest budulcem kości. Młode gady wystawione na emisję tego typu promieniowania ultrafioletowego rzadko kiedy miewają deformacje kręgosłupa.
Lampy wyposażone w żarówki wielofunkcyjne są doskonałym rozwiązaniem dla amatorów zwierząt egzotycznych, którzy nie lubią niepotrzebnie mnożyć elementów wyposażenia. Pozostają też zupełnie niezastąpionym pomysłem w przypadku posiadaczy kompaktowych terrariów, w których najzwyczajniej w świecie nie ma miejsca na rozbudowany system oświetleniowy.
I jeszcze jedno: należy mieć na uwadze fakt, że zwykłe szkło w całości pochłania promieniowanie UVB, a w dużej mierze jest również nieprzepuszczalne dla promieni UVA. Z tego względu żarówki emitujące promienie ultrafioletowe należy montować wewnątrz terrarium lub nad górną ścianą terrarium, jeśli ta wykonana została z siatki drucianej.