Zeszyt Akwarystyczny nr 2-3/2014 (49): Zwartki w akwarium
Zeszyty Akwarystyczne
Zwartki w akwarium
[fragment]Zwartki, zwane też kryptokorynami – rośliny dzieciństwa niejednego akwarysty, niegdyś powszechnie widywane w zbiornikach domowych, dziś są nieco zapomniane i niedoceniane.
Stanowiły podstawowy element wystroju akwariów od lat 50. ubiegłego wieku obok równie popularnych roślin, takich jak marsylia czterolistna, nurzaniec śrubowy, wgłębka wodna czy heterantera paskowana. I ta kariera zwartek za szkłem trwała długo. Dopiero w latach 90. pojawiły się nowe gatunki roślin, które przyćmiły ich blask. Na pewien czas zniknęły ze sklepów akwarystycznych, ale obecnie powoli odkrywamy na nowo ich tropikalny urok i zalety.
Rodzaj Cryptocoryne, należący do rodziny Araceae (obrazkowatych), obejmuje kilkadziesiąt gatunków roślin tropikalnych pochodzących z Azji Południowo-Wschodniej. Etymologia nazwy rodzajowej wywodzi się z języka greckiego i oznacza w wolnym przekładzie „ukrytą buławę”. Jest to nawiązanie do kolby wrastającej w kwiatostan rośliny.
Zwartki to na ogół rośliny średniej wielkości, ale pomiędzy poszczególnymi gatunkami istnieją duże różnice: od kilku centymetrów do nawet ponad 1 m. Część podziemną stanowi krótkie, grube kłącze. Wyrastają z niego rozetowato ułożone liście. Blaszki liściowe są całobrzegie (czasem pofalowane) mają różnorodne kształty: od lancetowatych, eliptycznych i wydłużonych, po szerokie i sercowate. Kolor liści jest także zróżnicowany – jasnozielony do brązowego. Część spodnia liści często bywa ubarwiona czerwono, a nawet brunatnie, czasem występują na niej purpurowe plamki.
Kwiaty zwartek mają kształt mięsistej kolby wyrastającej na krótkim pędzie nierzadko częściowo ukrytym w podłożu. Zakwitają najczęściej emersyjne (czyli nadwodne) formy roślin. Można je uprawiać w obu formach, zarówno emersyjnie, jak i submersyjnie.