ArtykułyEncyklopedia

Procambarus clarkii

Encyklopedia akwarystyczna

Rak luizjański (Procambarus clarkii)

Pochodzenie: Ameryka Północna. Pierwotnie zamieszkiwał wody stojące i płynące Teksasu, ale – zarówno na skutek przemyślanych lub przypadkowych introdukcji, jak i wrodzonej ekspansywności – rozprzestrzenił się na terenie co najmniej 15 stanów USA. Co więcej, został również zawleczony do wód poza Ameryką Północną. Obecnie występuje na terenie pięciu kontynentów (poza Australią i Antarktydą). Ze względu na bardzo dużą elastyczność środowiskową i szybkość rozrodu stał się w wielu regionach groźnym konkurentem dla gatunków rodzimych.

Wielkość: do 15 cm długości i 50 g masy ciała.

Akwarium: dla pojedynczego okazu wystarczy nawet 10-litrowy zbiornik, parę tych skorupiaków można umieścić w akwarium o długości 80 cm i pojemności ok. 100 l. Dla grupy 6-8 osobników odpowiedni będzie zbiornik o długości 120 cm i pojemności ok. 250 l. Bez względu na wielkość musi być bardzo szczelnie przykryty, bowiem raki są mistrzami ucieczek i potrafią wyślizgnąć się z akwarium nawet przez niewielką szparę. Wyposażenie techniczne akwarium powinno stanowić symboliczne oświetlenie, wydajnie działający filtr i napowietrzacz oraz – w razie potrzeby – grzałka. Wskazane jest podłoże z dobrze przepłukanego żwiru oraz obfitość kryjówek między kamieniami i korzeniami. Można umieścić w akwarium specjalne groty zbudowane z płaskich kamieni sklejonych klejem silikonowym, fragmenty rurek PCV lub ceramicznych, łupiny orzechów kokosowych, itp. Umieszczanie w zbiorniku roślin mija się z celem, bowiem niemal na pewno zostaną one przez raki zjedzone. Zalecane warunki wodne: temp. 18-25°C, pH 6,5-8,0, twardość bez znaczenia. Woda musi być dobrze natleniona i regularnie podmieniana.

Charakterystyka: raki te można pielęgnować pojedynczo, w parach lub większych grupach. Są stosunkowo łagodne – w grupie mogą wystąpić niekiedy walki pomiędzy poszczególnymi osobnikami, ale na ogół są one niegroźne (najczęściej walczą dorosłe samce rywalizujące o samicę bądź kryjówkę – najpoważniejszym rezultatem walk może być utrata szczypiec lub innych odnóży, które odrastają po kolejnych wylinkach). Co więcej – zaobserwowano, że trzymane w grupach raki zachowują się znacznie bardziej otwarcie i spędzają mniej czasu w kryjówkach. Ponieważ skorupiaki te nie polują na zdrowe ryby, w akwarium z nimi można prowadzić równolegle np. hodowlę gupików lub innych niewielkich, dość szybko pływających gatunków (danio, kardynałki, itp.).

Opis: odznacza się posiadaniem imponujących, wyjątkowo rozrośniętych szczypiec. Ich wielkość zależy od płci zwierzęcia oraz – w przypadku hodowli w grupach – od jego pozycji społecznej. Szczypce samców są niemal dwukrotnie większe niż samic i u osobników dominujących mogą dochodzić nawet do 8 cm długości. Forma wyjściowa tego skorupiaka odznacza się posiadaniem brunatnego pancerza, ciemniejszego na stronie grzbietowej, usianego licznymi, drobnymi, jasnoczerwonymi plamkami. Gatunek ten jest jednak bardzo zmienny pod względem kolorystyki. Nawet w naturze trafiają się okazy o nietypowym ubarwieniu. Na ich podstawie w hodowli akwariowej wyselekcjonowano i utrwalono liczne formy barwne. Do najbardziej znanych zalicza się odmiany: niebiesko-pomarańczową (o ciemnoniebieskim grzbiecie i pomarańczowych bokach z licznymi jaśniejszymi kropkami), pomarańczową, czerwoną – o jednolicie jasnoczerwonym ciele z białymi kropkami, błękitną, niebieską, fioletową, czarną, a nawet całkowicie białą. Samce posiadają pod głowotułowiem u nasady odwłoka wyraźne gonopodia (dodatkową parę odnóży stanowiących narządy kopulacyjne), które u samic są silnie uwstecznione i występują w stanie szczątkowym. Poza tym u nasady odnóży krocznych samców występują wyraźne kolce, które służą do przytrzymywania partnerki w trakcie kopulacji). Z kolei u dorosłych samic odwłok jest nieco szerszy niż u samców.

Rozmnażanie: bezproblemowe. W tym celu w oddzielnym dość obszernym (min. 100 l) zbiorniku należy umieścić parę tych skorupiaków. Dla bezpieczeństwa samicy wskazane jest takie zestawienie osobników rodzicielskich, aby była ona nieco większa od samca. Podczas aktu płciowego raki leżą na boku, stykając się stronami brzusznymi. Samiec przekazuje partnerce nasienie w postaci pakietów zwanych spermatoforami. Samica umieszcza je w specjalnym zagłębieniu pomiędzy odnóżami krocznymi zwanym zbiornikiem nasiennym, w pobliżu którego znajduje się ujście jajowodu. W ciągu następnego miesiąca składane są jaja (nawet do 800 szt.), przyklejane do odnóży odwłokowych. Ich rozwój trwa ok. 20 dni, po czym wylęgają się z nich malutkie larwy z dużymi woreczkami żółtkowymi. Natychmiast chwytają się one odnóży odwłokowych samicy i pozostają w tej pozycji ok. tydzień. Po tym czasie przechodzą pierwszą wylinkę i przybierają kształty właściwe dla osobników dorosłych. Mają wówczas ok. 5 mm długości i rozpoczynają aktywne żerowanie. Pobierają taki sam pokarm jak osobniki dorosłe. W pierwszych dniach po wylince trzymają się blisko matki i chętnie chronią się pod jej odwłokiem. Opieka nad młodymi kończy się po ok. 2-4 tygodniach i należy wtedy odłowić samicę, bowiem może stanowić zagrożenie dla własnych dzieci. Małe raczki rosną bardzo szybko, ale nierównomiernie i osobniki mniejsze mogą być zjadane przez większe. Aby ograniczyć to zjawisko, należy często sortować młode, odławiając największe okazy do oddzielnych zbiorników.

Pokarm: gatunek wszystkożerny, wymaga jednak podawania mu możliwie urozmaiconego pokarmu. Z upodobaniem zjada zarówno glony, jak i inne rośliny wodne, suche liście dębu, buka, olszy, wierzby, migdałecznika (ketapang), obskubuje umieszczone w akwarium drewno i korzenie. Dodatkowo chętnie je niektóre warzywa, zwłaszcza bogate w karotenoidy marchew i paprykę. Konieczny jest również pokarm pochodzenia zwierzęcego: martwe ryby (np. mrożona stynka), filety z ryb słodkowodnych, mrożony kryl, plankton i dowolne inne akwarystyczne mrożonki, a także pokarmy suche w tabletkach lub pałeczkach. Szczególnie istotny w diecie jest dodatek garbników (wspomniane liście i drewno) oraz witamin. Pozbawione ich raki mogą zapadać na liczne choroby.

Uwagi: wszystkie raki, aby powiększyć swe rozmiary, muszą zrzucać pancerz, przechodzą więc regularne wylinki. Młode linieją nawet co kilka dni, dorosłe – raz na kilka miesięcy. Zbliżające się linienie można rozpoznać po wyraźnym ściemnieniu pancerza oraz jego „odstawaniu” po bokach odwłoka. Pancerz pęka poprzecznie między głowotułowiem a odwłokiem oraz podłużnie na szczypcach. Podczas wylinki rak stopniowo wysuwa się z pancerza. Następnie pozostaje przez chwilę w bezruchu, wyraźnie powiększając swe rozmiary (chłonie wodę). Bezpośrednio po wylince odznacza się bardzo jasnym ubarwieniem, które powoli ciemnieje. Do czasu stwardnienia nowego pancerza (kilka dni) jest całkowicie bezbronny i pozostaje najczęściej w kryjówce. Stary pancerz zazwyczaj zostaje zjedzony, stanowi bowiem cenne źródło możliwych do ponownego wykorzystania minerałów. W trakcie kolejnych linień ma miejsce regeneracja ewentualnie utraconych kończyn. (pz)

Pokaż więcej

Powiązane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Sprawdź również
Close
Back to top button