Proporczykowiec Gardnera (Fundulopanchax gardneri) – afrykański klejnot

Ta piękna afrykańska ryba nie jest zbyt często oferowana w sklepach zoologicznych. Zapytałem kilku ich właścicieli, dlaczego tak się dzieje. Zgodnie odpowiedzieli mi, że mają zbyt ciepło w pomieszczeniach z akwariami. Wiadomo bowiem, że im wyższa temperatura wody, tym ryby te żyją krócej (a i tak długość ich życia nie jest imponująca i waha się od 1 do 2 lat) i następuje ich szybkie „wypalenie” płciowe (dorosłe osobniki nieustannie trą się w ciepłej wodzie). Jednak przyczyn tego stanu rzeczy jest więcej. Przede wszystkim barierą ograniczającą popularność „gardnerów” (i nie tylko ich) jest specyfika rozrodu, a także dość agresywne usposobienie.

Omawiany gatunek należy do rzędu karpieńcokształtnych (Cyprinodontiformes) i zwany jest także proporczykowcem nigeryjskim (ang. Blue lyretail). Należy do rodziny Nothobranchiidae, dorasta do około 6,5 cm i w naturze zamieszkuje wody w Afryce Zachodniej (południowa Nigeria, wschodni Kamerun). Dymorfizm płciowy jest bardzo wyraźny już u dorastających osobników (u młodzieży w wieku 3–4 miesięcy). Samiec jest nieco większy od samicy, ma wydłużone zewnętrzne promienie płetwy ogonowej (co u dorosłych okazów tworzy osobliwą, ale krótką lirę), jest nieco szczuplejszy i przede wszystkim przepięknie ubarwiony (czerwone kropki i kreski rozrzucone po całym ciele i płetwach oraz żółte znaczenia na tych ostatnich). W zależności od miejsca występowania znanych jest kilka odmian barwnych.