Bioreaktor denny firmy Aquanetta
Droga Redakcjo,
Czy mogę otrzymać więcej informacji o wynalazku firmy Aquanetta? Zainteresowany jestem bioreaktorem dennym. Kiedy będzie dostępny w sprzedaży?
Czy Pan Paweł Paśnicki napisze jeszcze parę artykułów o hodowli paletek oraz jakie rośliny bulwiaste pasują do tych pięknych ryb?
Z szacunkiem
Zbyszek
Szanowny Panie Zbigniewie,
Paweł Paśnicki, niejako na prośbę wyrażoną w Pańskim liście, zdecydował się napisać jeszcze jeden artykuł o paletkach, brawurowo i z humorem rozprawiający się z faktami i mitami na temat chowu tych pięknych ryb. Tekst ten ukaże się w następnym numerze mA. Natomiast o odpowiedź na Pana pierwsze pytanie, tyczące bioreaktora dennego, zwróciliśmy się do samego źródła – czyli do producenta tego urządzenia (firmy Aquanetta).
Z poważaniem
Paweł Czapczyk
Bioreaktor denny Aquanetty to urządzenie do prowadzenia stosownych dla danego akwarium operacji chemicznych, które regenerują wodę w zbiorniku przez wykorzystanie procesów maksymalnie naśladujących przyrodnicze samooczyszczanie wód – takich jak oddziaływanie wody z mineralnymi depozytami dennymi w oceanie oraz aktywność mikrobiologiczna.
W niektórych działach akwarystyki popularne jest stosowanie, jako wystroju akwarium, naturalnych minerałów, korzystnie wpływających na skład wody. Na przykład do akwariów jezior afrykańskich wkłada się wapienie i dolomity ,a do krewetkariów „mironekuton” firmy Benibachi. Bioreaktor potrafi „robić” to, co te skałki, tylko że bardziej wydajnie i w sposób regulowany.
Bioreaktor denny Aquanetty jest wielkim urządzeniem, niezajmującym wszakże specjalnie wydzielonego miejsca. Wielkość oznacza przede wszystkim wydajność i długotrwałość pracy bez specjalnych czynności serwisowych. Miejscem bioreaktora dennego Aquanetty jest podłoże akwariowe. Złoże czynne bioreaktora to dolne warstwy zbiornika. Mając przewidziane miejsce na akwarium, można zamówić zbiornik wyższy o 5–15 cm. Ta dodatkowo uzyskana wysokość pozwala usypać grubą warstwę podłoża akwariowego. Wierzchnia warstwa tego podłoża, zwykle grubości do kilku centymetrów, to klasyczny materiał podłożowy, jaki normalnie byłby zastosowany w akwarium, na przykład piasek kwarcowy lub wapienny piasek koralowy. Jakkolwiek trzeba tu zastrzec, że musi to być materiał raczej drobnoziarnisty, niesprzyjający szerszemu wnikaniu mułu pochodzącego z odchodów pomiędzy ziarna podłoża. Poniżej tej warstwy można położyć siatkę rozdzielczą, zapobiegającą głębszemu rozkopywaniu podłoża choćby przez wszelkie ryby kopiące. Dalej w dół występują już warstwy złoża bioreaktora dennego, których penetracja przez drobne organizmy przenikające przez oczka siatki rozdzielczej jest nieistotna lub nawet może być korzystna.
Fot.1. Przekrój akwarium z zainstalowanym bioreaktorem
W przeciwieństwie do różnych znanych filtrów podłożowych, jak na przykład zwykły filtr podżwirowy, warstwy złoża bioreaktora dennego Aquanetty bywają utworzone z materiału nadzwyczaj rozdrobnionego, pylastego lub wręcz koloidalnego. W dojrzałym złożu bioreaktora substrat utworzony z takiego materiału przyjmuje konsystencję galaretowatą. Oczywiście przesączanie wody przez żelowaty substrat musi być względnie powolne. Ale bioreaktor zajmuje całą powierzchnię dna akwarium, więc samą powierzchnią nadrabia wydajność. Ponadto nie jest potrzebne, aby cała objętość wody akwariowej przechodziła przez bioreaktor szybciej niż raz na kilka dni. Żelowatość dojrzałego substratu wynika z masowej i gęstej jego kolonizacji przez bakterie. Nie powoduje to utraty przepuszczalności substratu, bo jego łączna przestrzeń porowa dostępna dla bakterii jest tak duża, że gdyby populacja bakterii miała szczelnie całkowicie ją zapełnić, bakterie musiałyby mieć zapewnioną nieosiągalnie dużą dostawę pożywienia lub ich populacje by zanikały.
Fot. 2. Bioreaktor – widok z góry
Głównym składnikiem technicznym bioreaktora dennego Aquanetty jest komora leżąca na szklanym dnie akwarium, bardzo niska (np. o wysokości 1 cm), a długa i szeroka na całe dno. Czyli reasumując: gabarytowo komora ta ma postać płaskiej płyty pokrywającej dno akwarium. Sufit komory zrobiony jest z bardzo ścisłej i gęstej tkaniny z cienkiej żyłki – tak że będąc przeponą przepuszczalną dla wody, zatrzymuje ona materiały ziarniste, nie tylko piasek, ale również dużo drobniejsze proszki. Z tego powodu komora może funkcjonować jako dren (rozciągnięty na całej powierzchni dna akwarium) odsysający wodę spod podłoża. W pewnych miejscach w suficie komory wkomponowane są króćce przyłączeniowe przewodów rurowych, którymi woda odprowadzana jest przez odsysanie do otwartej przestrzeni wodnej zbiornika (lub do dodatkowych urządzeń). Regulacja pracy bioreaktora polega na regulacji wydajności odsysania wody spod podłoża lub ustalania czasowej naprzemienności przerw i ssania wody.
Fot. 3. Przekrój bioreaktora z uwidocznieniem komory i poszczególnych warstw substratu
Bioreaktor w głębszych swoich warstwach redukuje azotany i azotyny do wolnego azotu; a jeżeli posiada warstwę temu dedykowaną, utworzoną z wodorotlenku glinowego lub dolomitu półpalonego, wiąże fosforan (żywotność warstw wiążących fosforan szacowana jest na 10 lat do 20 lat przy przeciętnym obciążeniu akwarium). Bioreaktor dokonuje również regulacji składu wody przez wymianę jonową, wprowadzanie makro- i mikroelementów oraz wychwytywanie metali ciężkich. Zachodzi to w substratach z dolomitu lub specjalnie preparowanego węglanu wapniowego, glaukonitu albo też ziemi okrzemkowej. Konkretny dobór materiałów używanych jako warstwy substratów bioreaktora zależy od potrzeb i wymagań odnośnie chemizmu wody korzystnego dla danego rodzaju akwarium.
Fot. 4. Dwa bioreaktory (bez osprzętu i przyłączy) leżące na stole montażowym. Dwie większe płyty tworzą bioreaktor w akwarium morskim o pojemności 1000 litrów. Najmniejsza, kwadratowa płyta to jednosekcyjny bioreaktor do małego akwarium z krewetkami
Bioreaktor jest już dostępny w sprzedaży (zarówno płyta z osprzętem, jak i zestaw substratów). Stanowi on standardowe wyposażenie zestawów AHA-170 i AHA-367 produkowanych przez Aquanettę, można go również zamówić w wersji dopasowanej do wymiarów posiadanego akwarium. Możliwe jest zaprojektowanie bioreaktora dla akwariów posiadających komin przelewowy. Producent określił cenę na 5000 złotych brutto za metr kwadratowy (cena zawiera zestaw substratów i pompę powietrza napędzającą bioreaktor), co dla akwarium o zewnętrznej powierzchni dna 80 x 30 cm (po odliczeniu grubości ścian akwarium i luk do zasypania) daje cenę około 1050 złotych brutto.
Chcę zamówić prenumeratę
Chcę zamówić ten numer
Opublikowano drukiem w Magazynie Akwarium nr 3/2017 (163).