Porady

Niedotlenienie ryb a podmiany wody w akwarium

Porady akwarystyczne

Drodzy Państwo,
mam akwarium od roku. Bardzo je lubię i staram się dopełniać wszelkich formalności, podmieniając wodę raz w tygodniu. Podczas ostatniej wymiany zauważyłem jednak coś niepokojącego. Zaraz po nalaniu świeżej wody ryby zaczęły zachowywać się nienaturalnie. Ciężko oddychały, podpływały w stronę powierzchni wody i nie były zainteresowane pokarmem. Trwało to około 1,5 doby. Co to mogło być i dlaczego tak się stało? Czy popełniam jakiś błąd? – nalewam zawsze wodę odstaną.
Pozdrawiam
Marcin M.

Wielkopolskie Towarzystwo Miłośników Akwarystyki odpowiada:

Panie Marcinie,
możemy powiedzieć, że konkretna choroba (lub zatrucie) ma jakieś objawy, ale jeden z nich nie da nam jednoznacznej odpowiedzi, co rybie dolega. To tak, jakby napisać e-mail do lekarza: „mam kaszel”. Może to być alergia, przeziębienie, zapalenie płuc…

Dopiero, kiedy pacjent opisze jak najwięcej okoliczności (np. stał przemoczony na mrozie), może dać lekarzowi większą szansę na trafną diagnozę. Pominąwszy już, że lekarz musi pacjenta osłuchać, zrobić prześwietlenie. Cały ten proces jest niezbędny, żeby dowiedzieć się, jaka jest przyczyna kaszlu. Trudno postawić diagnozę zaocznie.

Ryby „dziobkują”, kiedy muszą „łykać” tlen z powietrza atmosferycznego. A muszą to robić wtedy, gdy brakuje go w wodzie. W tym przypadku objawy niedotlenienia mogą być wywołane przez związki metali ciężkich. Dlatego stosujmy uzdatniacze do wody kranowej! Odstanie wody jest ryzykowne. Uzdatniacze są skuteczne nie tylko na samą wodę, ale też na pojemniki, których używamy do robienia podmian w akwarium. Na te wiadra, miski, kubełki mogło się coś w łazience wysypać, skapnąć… a po takiej „przyprawionej” podmianie ryby sną natychmiastowo.

Co jeszcze może powodować niedotlenienie?

  1. Śmieci – szczątki roślin, pokarmów, nie mówiąc już o szczątkach ryb…
  2. Dolanie przegotowanej wody przy podmianie – z wiadra przez wąż do akwarium.
  3. Niskie pH.
  4. Brak żywych roślin.
  5. Wysoka temperatura wody w akwarium.
  6. Nagłe zmiany parametrów wody, czyli:
    • widzimy, że coś niedobrego dzieje się w akwarium,
    • rośliny marnieją,
    • rosną mocno glony,
    • powstają dziwne osady,
    • woda robi się mętna,
    • podmiana dużej ilości wody po dłuższym czasie bez podmian.

Chcę zwrócić uwagę, że nie mówimy tu o braku tlenu w postaci bąbelków. Często spotykam się z komentarzem ze strony ludzi patrzących na akwarium: „Ryby się tu Pani poduszą, bo nie ma bąbelków”. Najważniejszy w wodzie jest „rozpuszczony tlen” (dissolved oxygen). A pochodzi on nie tylko z napowietrzania „bąbelkowego”, ale też z ruchu wody i produkcji tlenu przez żywe rośliny. Kupujcie żywe zamiast sztucznych! Bąbelki wtedy nie będą niezbędne. Bo jeśli roślin nie ma – musimy stosować napowietrzanie (lub wydajne filtry z mądrze zrobioną deszczownią). Tlen w wodzie bierze się też z fitoplanktonu (czyli między innymi glonów i sinic). A nie dość, że fitoplankton produkuje tlen, to jeszcze „zjada” azotany i fosforany, przez co daje czas akwaryście, żeby w końcu posprzątał dno zbiornika. Ale uwaga dla wszystkich, którzy stosują preparaty antyglonowe! Kiedy fitoplankton ginie – pobiera tlen, zamiast go produkować.

Jak ryby reagują na brak tlenu? Robi im się po prostu duszno. Zaczynają szybciej oddychać. Widać to przez szybsze ruszanie wieczkami skrzelowymi. Wykonują gwałtowne, nerwowe ruchy i stają się płochliwe. Generalnie też ryby zaczynają szybko pływać. Jednak nie dajmy się zwieść. Badania Johna Richarda Erichsena (The reactions of fish to water of low oxygen concentration, „The Journal of Experimental Biology”) pokazały, że ryby niekiedy mogą nie wykazywać powyższych objawów niedotlenienia i stają się ospałe. Próbują w ten sposób ograniczyć ruch, „oszczędzając” małe ilości tlenu, którymi dysponują (przy dłuższym niedotlenieniu „wpadają w panikę” i szybko sną). Najczęściej też ryby przestają jeść, a nawet interesować się jedzeniem. Niektóre podpływają pod powierzchnię wody i „dziobkują”, niektóre nie. Najbardziej wrażliwe na niedotlenienie są największe ryby w akwarium. To one są pierwszymi ofiarami. Braki tlenu są bardzo niebezpieczne nie tylko dlatego, że mogą stać się bezpośrednią przyczyną śnięcia. Osłabiają mocno organizm ryby i sprawiają, że jest podatna na choroby.

Gdy pojawi się niedotlenienie, należy od razu włączyć pompkę napowietrzającą, jeśli mamy na stanie. Można też spróbować obniżyć poziom wody w akwarium, aby przy wylocie z filtra zrobiła się kaskada. Ustawmy przepływ wody przez filtr na największy, żeby zrobić lepszy ruch wody.

W przypadku opisanym w liście – poleciłabym zastosować powyższe rozwiązania i zrobić podmianę wody z uzdatniaczem, pod warunkiem, że w opisanej przez Pana sytuacji zostało podmienione do 20 procent wody w zbiorniku. Jeżeli była podmieniona większa ilość, po ewentualnej dłuższej przerwie – to też może być powodem niedotlenienia (zmiana parametrów wody).

Tylko bez wpadania w panikę! Żadnego podmieniania wody w stu procentach, przenoszenia ryb do wiader, robienia rewolucji w podłożu. Stres powoduje zwiększenie metabolizmu i zapotrzebowania organizmu na tlen, więc tylko tym biednym rybom zaszkodzimy.

Jednak zawsze lepiej (i łatwiej) jest zapobiegać, niż leczyć, więc zastanówmy się, kiedy ostatnio robiliśmy podmianę…

Kinga Smyk

Pokaż więcej

Powiązane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Sprawdź również
Close
Back to top button