Trapa natans

Kotewka orzech wodny (Trapa natans)

Pochodzenie: zamieszkuje rozległe obszary Ameryki, Azji oraz Europy. Występuje również w Polsce, ale bardzo nielicznie, na kilkunastu izolowanych stanowiskach w południowo-zachodniej, cieplejszej części kraju.

Opis: uznawana jest za roślinę pływającą, choć nie do końca zgada się to z prawdą. W naturze kotewka zimuje bowiem, wytwarzając jadalne (tylko po ugotowaniu – w stanie surowym są trujące!) orzechy o średnicy 2,5 cm z czterema harpunowatymi kolcami. Orzechy te opadają jesienią na dno. Wiosną z orzecha wyrasta długa łodyga, która dociera do powierzchni wody i tworzy piękną rozetę romboidalnych, żywozielonych, ząbkowanych na brzegach liści o grubych, charakterystycznie rozdętych u nasady, czerwonawych ogonkach liściowych. Takie właśnie odcięte rozety znajdują się w sprzedaży.

Warunki uprawy: kotewkę można uprawiać w dużych, silnie oświetlonych zbiornikach akwariowych, jednak lepiej nadaje się ona do stawów ogrodowych. Należy umieścić ją na dobrze nasłonecznionej płyciźnie. Parametry chemiczne wody nie mają większego znaczenia.

Rozmnażanie: w korzystnych warunkach bardzo szybko rozmnaża się wegetatywnie przez rozłogi i może pokryć powierzchnię wody zwartym kobiercem (w wielu krajach w naturalnych zbiornikach wodnych jest z tego powodu masowo tępiona, utrudnia bowiem żeglugę). W naszym klimacie w bardzo ciepłe lata kotewka może zakwitnąć i wydać owoce, zdarza się to jednak tylko wyjątkowo – w praktyce co roku trzeba wprowadzać do akwarium nowe okazy.

Wykorzystanie: duże otwarte akwaria roślinne, akwaterraria i paludaria, stawy ogrodowe.

Uwagi: roślina znajdująca się w Polsce pod ochroną ścisłą – zabronione jest jej pozyskiwanie na stanowiskach naturalnych. We florze krajowej stanowi gatunek krytycznie zagrożony – znajduje się na Czerwonej Liście w kategorii gatunków narażonych na wymarcie. Na szczęście jest masowo rozmnażana w wyspecjalizowanych hodowlach i bez problemu można nabyć ją w większości centrów ogrodniczych jako pospolitą roślinę do oczek wodnych. (js)