Szanowna Redakcjo,
przymierzam się do zmiany mojego standardowego akwarium, wyposażonego w pokrywę, na duży zbiornik otwarty, pozbawiony jakichkolwiek wzmocnień (wzdłużnych i poprzecznych). W kolumnie poniżej podaję standardowe oraz niestandardowe wymiary akwariów, które mnie interesują. Potrzebuję fachowych informacji na temat wymaganej grubości szyb dla poniższych wymiarów, aby dany zbiornik był bezpieczny w użytkowaniu. Jeśli jednak któreś z akwariów będzie wymagało wzmocnień, to w takim razie proszę to zaznaczyć.
Przykłady:
- 90 x 45 x 45 = 182 l (długość x szerokość x wysokość w cm)
- 100 x 40 x 40 = 160 l
- 100 x 40 x 45 = 180 l
- 100 x 40 x 50 = 200 l
- 100 x 50 x 50 = 250 l
- 120 x 40 x 50 = 240 l
- 120 x 50 x 50 = 300 l
- 150 x 50 x 50 = 375 l
- 150 x 50 x 60 = 450 l
- 160 x 60 x 60 = 576 l
- 180 x 60 x 60 = 648 l
- 200 x 60 x 60 = 720 l
- 200 x 80 x 60 = 960 l
- 210 x 70 x 60 = 882 l
- 240 x 60 x 60 = 864 l
- 240 x 80 x 60 = 1152 l
- 270 x 90 x 60 = 1458 l
- 280 x 70 x 60 = 1176 l
- 300 x 60 x 60 = 1080 l
- 320 x 80 x 60 = 1536 l
- 350 x 70 x 60 = 1470 l
- 360 x 60 x 60 = 1296 l
- 360 x 90 x 60 = 1944 l
- 400 x 100 x 60=2400 l
Z pozdrowieniami dla redakcji
Paweł Walocha
Szanowny Panie Pawle,
podał Pan aż dwadzieścia cztery wymiary przykładowych zbiorników, których wystawienie chce Pan rozważyć, zmuszając nas tym samym do nie lada wysiłku umysłowego (jesteśmy akwarystami, a nie matematykami i praktykującymi szklarzami). Mamy jednak nadzieję, że nasza odpowiedź w części przynajmniej Pana zadowoli i pozwoli znaleźć i wybrać najlepszą opcję. Zwróciliśmy się zresztą o opinię do kilku znajomych szklarzy – by maksymalnie rzecz całą uwiarygodnić i zobiektywizować. Może też któryś z naszych Czytelników, który zajmuje się profesjonalnym klejeniem akwariów, zechce się w tej sprawie jeszcze wypowiedzieć. Zachęcamy więc do zabrania głosu na łamach MA w tej właśnie sprawie.
Ale co konkretnego przyniosła kwerenda wśród osób parających się wykonywaniem zbiorników na zamówienie? Otóż najpierw kilka zastrzeżeń i przestróg natury ogólnej, a także… zdziwienie. Tak, tak – zdziwienie, bo Pan nie chce sięgnąć w zbiornikach odkrytych po wzmocnienia, a w standardowych akwariach klejonych powyżej pewnej objętości (dajmy na to powyżej dwustu pięćdziesięciu litrów) wzmocnienia stosuje się zwyczajowo. Są to zarówno paski szkła poprzecznie łączące od góry (nieco poniżej krawędzi) frontową szybę zbiornika z tylną (tzw. spinki), jak i wzdłużne szybki przyklejone do dna: każda styka się równoległe z konkretną ścianką (są to tzw. podłużnice). Akwarium o długości czterech metrów – to największy z podanych przez Pana zbiorników – powinno mieć takich spinek nawet cztery czy pięć (o szerokości ok. 15 cm).
Mówiąc najprościej i najbardziej „laicko”: wypełniony wodą zbiornik szklany podlega ciśnieniom, szyby mogą się odginać czy uginać, ulegając naprężeniom. Jest to wprost proporcjonalne do grubości szyby: im szkło jest cieńsze, tym pod naporem wody łatwiej może się ono uginać. Znaczenia takich szklanych pasków nie sposób więc przecenić. Jeśli zastosuje Pan szyby bardzo grube (wariant bez wzmocnień), to znacznie przedroży to całą Pańską inwestycję (cena wzrasta wraz z grubością użytego szkła), akwarium będzie wyraźnie cięższe, a komfort oglądania ryb, roślin, podwodnego krajobrazu i w ogóle życia wewnątrz zbiornika – nieco mniejszy.
Żaden z podanych przez Pana zbiorników nie jest jednak wyższy niż 60 cm, a to oznacza, że najważniejszy aspekt brany zwykle pod uwagę, jeśli idzie o ordynowaną grubość szkła, czyli przewidywany nacisk słupa wody, nie powinien nikogo z rodzimych konstruktorów przerazić. Polscy szklarze pracują bowiem w oparciu o normy DIN 32622, które zostały wyliczone przez grono wykwalifikowanych inżynierów z niemieckiej firmy Pilkington AG GmbH. Jest to – obecnie jako Flachglas AG – jeden z największych i najbardziej renomowanych producentów szkła. A Pan nie chce przecież postawić jakiegoś akwarium szalenie nietypowego, a jedynie i ewentualnie zbiornik, jak na nasze warunki mieszkaniowe, duży. Wszakże od razu trzeba powiedzieć dwie rzeczy. Po pierwsze, jeśli znajdzie Pan bardzo taniego „fachowca”, który da Panu słowo, że cieńszy zbiornik wytrzyma wiele lat, prosimy nie dawać takim rewelacjom zanadto wiary. Po drugie, należ uświadomić sobie, że czym innym jest wysokość pustego akwarium, a czym innym jego „realna głębia”, czyli poziom, jaki docelowo osiągnie woda po napełnieniu szkła. Jeśli bowiem między górną krawędzią szyby a lustrem wody będzie 5 albo nawet 10 cm pustej przestrzeni, to nacisk słupa wody będzie mniejszy, niżby to wynikało z warsztatowych, szklarskich obliczeń; a zatem jakiekolwiek tabele i standardowe wyliczenia przestają być w takim układzie aktualne. Podstawowe jest zatem pytanie: czy zbiornik zostanie zalany niemal po same krawędzie, czy nie.
Przechodząc do meritum: według najczęściej zalecanych norm i zasad postępowania uwzględniających duży współczynnik bezpieczeństwa, z akwariami klejonymi silikonem akwarystycznym nie zalecalibyśmy grubości szkła mniejszej niż 12 mm podczas konstruowania zbiorników 200-centymetrowych i dłuższych. Jakkolwiek znane są nam przypadki zbiorników o tej długości wykonanych z szyby „10”, to jednak są one specjalnie dodatkowo wzmacniane, co minimalizuje naprężenia i oddziaływanie ciśnienia hydrostatycznego. Co więcej, niektóre brane pod uwagę przez akwarystów tabele podają rygorystycznie, że już w przypadku klejenia akwarium o długości 120 cm i wysokości 60 cm powinna zostać użyta szyba „12”. Niemniej, większość szklarzy, z którymi rozmawialiśmy, jest zdania, że w przypadku 120-centymetrowej długości i 60-centymetrowej wysokości 10 mm wystarczy, a „12” to przesadna asekuracja. W przypadku zbiorników o 200-centymetrowej długości jest to już norma, a szyba dolna w akwariach 250-centymetrowych może być nawet grubsza niż ścianki boczne. Natomiast akwaria 350 i 400-centymetrowe, które mają mieć 60 cm wysokości, gdyby to od nas zależało, a przecież liczy się bezpieczeństwo i zwierząt w akwarium, i domowników w salonie, i komfort życia sąsiadów w najbliższej okolicy, zbudowalibyśmy z szyb bocznych o grubości 14-15 mm. Niezłym pomysłem wydaje się również użycie szkła hartowanego, ale poddawanie szyb owemu procesowi (hartowania) musi być dokonane przez specjalistę z niemałym doświadczeniem praktycznym.
Jednak ostateczną odpowiedzialność i tak poniesie Pan sam oraz wykonawca (zespół wykonawców), któremu powierzy Pan realizację swojego wymarzonego zbiornika, i który przypuszczalnie przystąpi do pracy u Pana w domu. Nie napisał Pan wprawdzie nic na temat aranżacji i dlatego nie wiemy, jakie będzie przeznaczenie akwarium – czy wśród dekoracji znajdą się np. skały i kamienie. Nacisk tego typu naturalnych dekoracji (używanych zwyczajowo do odwzorowywania litoralu skalnego afrykańskich jezior – Malawi i Tanganiki) może również odegrać niebagatelną rolę. Proszę więc nie zapomnieć o odpowiednim stelażu lub murowanej podstawie pod zbiornik – zwłaszcza wtedy, gdy będzie on miał pokaźne gabaryty. A pod samo szkło należy bezwzględnie położyć styropianową płytę, piankę bądź specjalną akwarystyczną podkładkę. Osobnym zagadnieniem jest, rzecz jasna, sam proces klejenia, który musi przebiegać profesjonalnie. Warunkiem koniecznym jest choćby to, aby krawędzie szyb przed ich sklejeniem były krystalicznie czyste i odtłuszczone.
PS W Internecie znaleźć można niejeden przelicznik i kalkulator, umożliwiający dobranie odpowiedniej grubości szkła, jeśli tylko dysponuje się pozostałymi kluczowymi parametrami, czyli długością, szerokością i wysokością zbiornika. Proszę jednak zachować ostrożność – równania te mogą dawać wynik, który wprowadzać będzie w błąd. Skorzystaliśmy z jednego przelicznika i wyszło nam, że największy z Pana projektów, czyli akwarium czterometrowe może zostać skonstruowane z szyby o grubości 10 mm! Niech Pan porzuci myśl o takiej cienkości!
Ale i tak pouczająco wypada przeliczenie wg wspomnianej tabeli na ciężar, jaki stanowić będą konkretne akwaria. Po kolei:
- 90 x 45 x 45 = 182 l – wystarczy szyba o grubości 6 mm
- 100 x 40 x 40 = 160 l – wystarczy szyba o grubości 5mm
- 100 x 40 x 45 = 180 l – wystarczy szyba o grubości 7mm
- 100 x 40 x 50 = 200 l – wystarczy szyba o grubości 8 mm
- 100 x 50 x 50 = 250 l – wystarczy szyba o grubości 8 mm
- 120 x 40 x 50 = 240 l – wystarczy szyba o grubości 8 mm
- 120 x 50 x 50 = 300 l – wystarczy szyba o grubości 8 mm (ciężar zbiornika po napełnieniu go wodą wyniesie 443 kg)
- 150 x 50 x 50 = 375 l – wystarczy szyba o grubości 10 mm (ciężar zbiornika po napełnieniu go wodą wyniesie 548 kg)
- 150 x 50 x 60 = 450 l – wystarczy szyba o grubości 10 mm (ciężar zbiornika po napełnieniu go wodą wyniesie 688 kg)
- 160 x 60 x 60 = 576 l – wystarczy szyba o grubości 10 (ciężar zbiornika po napełnieniu go wodą wyniesie 771 kg)
- 180 x 60 x 60 = 648 l – wystarczy szyba o grubości 10 (ciężar zbiornika po napełnieniu go wodą wyniesie 854 kg)
- 200 x 60 x 60 = 720 l – wystarczy szyba o grubości 10 (ciężar zbiornika po napełnieniu go wodą wyniesie 1114 kg)
- 200 x 80 x 60 = 960 l – wystarczy szyba o grubości 10 (ciężar zbiornika po napełnieniu go wodą wyniesie 1032 kg)
- 210 x 70 x 60 = 882 l – wystarczy szyba o grubości 10 (ciężar zbiornika po napełnieniu go wodą wyniesie 1020 kg, ale samego akwarium – 156 kg)
- 240 x 60 x 60 = 864 l – wystarczy szyba o grubości 10 (ciężar zbiornika po napełnieniu go wodą wyniesie 1131 kg)
- 240 x 80 x 60 = 1152 l – wystarczy szyba o grubości 10 (ciężar zbiornika po napełnieniu go wodą wyniesie 1667 kg, lecz już samo akwarium ważyć będzie 209 kg, zajmując powierzchnię 6,75 m2)
- 270 x 90 x 60 = 1458 l – wystarczy szyba o grubości 10 (ciężar zbiornika po napełnieniu go wodą wyniesie 1367 kg)
- 280 x 70 x 60 = 1176 l – wystarczy szyba o grubości 10
- 300 x 60 x 60 = 1080 l – wystarczy szyba o grubości 10 (ciężar zbiornika po napełnieniu go wodą wyniesie 1764 kg)
- 320 x 80 x 60 = 1536 l – wystarczy szyba o grubości 10
- 350 x 70 x 60 = 1470 l – wystarczy szyba o grubości 10 (ciężar zbiornika po napełnieniu go wodą wyniesie 1519 kg)
- 360 x 60 x 60 = 1296 l – wystarczy szyba o grubości 10 (masa zbiornika z wodą: 2710 kg, z czego samo akwarium: 310 kg)
- 360 x 90 x 60 = 1944 l – wystarczy rzekomo szyba o grubości 10 (masa zbiornika z wodą: 2212 kg!)
- 400 x 100 x 60=2400 l – wystarczy rzekomo szyba o grubości 10!
Te wyliczenia przytoczyliśmy po to, by uzmysłowić Panu, że niektóre przeliczniki nie uwzględniają po prostu szyb grubszych od 10 mm, a ciężar całej inwestycji może naprawdę przytłoczyć.
Łączymy pozdrowienia i mamy nadzieję do tego tematu w niedługim czasie na naszych łamach uda się profesjonalnie powrócić.
Redakcja MA
Jest coś takiego jak polska norma DIN 32622, dotycząca budowy akwariów ze szkła do celów prywatnych, o wymiarach nie przekraczających 200 x 60 x 60 cm. Wystarczy wpisać frazę w wyszukiwarce aby otrzymać odpowiedź jak grube szkło zastosować.